نت در کارخانجات سازنده مصنوعات فلزی

[izadpanah 45 مدیرکل]

هدف اصلي از ايجاد يك سيستم صحيح تعميرات و نگهداري عبارتست از :

- بیشینه کردن طول عمر مفید ماشین آلات .

- بیشینه کردن قابلیت اطمینان ماشین آلات و جلو گيري از وقفه در عمليات توليد وكنترل كيفيت از طريق تعويض قطعات فرسوده قبل از توقف طولاني دستگاه.

- کمینه کردن تعمیرات اتفاقی ماشین آلات.

- کمینه کردن هزینه‌های توقفات خطوط كنترول كيفيت وجلوگيري از زيانهاي ناشي از وقفه در كار بر اثر خرابیهای دستگاه.

 

انواع رایج سیاستها و روشهای سرویس و نگهداری (تعمیرات) در دنیای صنعت:

1) نگهداری و تعمیرات اضطراری یا Emergency Maintenance به اختصار E M:

 

در این روش , تعمیر ات بلا فاصله بعد از اولین خرابی كه منجر به توقف دستگاه شده صورت می‌‌گیرد.

 

2) نگهداری و تعمیرات اصلاحی یا Corrective Maintenance به اختصار C M:

 

در این روش , بعد از مشاهد علائمی از خرابي که منجر به توقف دستگاه نشده برنامه ریزی خاصی صورت می‌گیرد تا در زمان مناسب

 

دستگاه رفع عیب شده و به حالت اولیه خود باز گردد.

 

3) نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه یا Preventive Maintenance به اختصار P M:

 

در این روش , نگهداری از تجهیزات در پریودهای زمانی خاص و بر اساس زمانبندی مشخصي مورد بازرسي و عيب يابي يا تعمیر قرار می‌‌گیرد.

 

4) نگهداری و تعمیرات پیشگویانه یا Predictive Maintenance به اختصار P D M:

 

در این روش , فاصله زمانی نگهداری از تجهیزات بر اساس آناليز وتحلیل اطلاعات به دست آمده از طول عمرمفيد قطعات دستگاه محاسبه

 

ميگردد.

 

5) نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر یا Total Productive Maintenance به اختصار T P M:

 

در این روش , نگهداری و تعمیر دستگاه فقط به عهده تعمیر کار نبوده بلکه قسمتی از فعالیتهای نگهداری روزانه به اپراتورها واگذار می‌شود.

[izadpanah 45 مدیرکل]

با مقدمه فوق، می توانیم بحث مختصری را درخصوص تعمیر و نگهداری ذر کارخانجات فلزی آغاز کنیم. روشهای تعمیر و نگهداری در فوق ذکر شده اند و مختصرا تعاریف آن بیان شده است. در بین 5 روش حاضر، کاراترین، جامع ترین و اثر بخش ترین روش برای نت، روش پنجم یا نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر است.

برای روشن شدن بیشتر این روش، تعمیر و نگهداری خودرو شخصی افراد را مثال می زنم. معمولا خودرو شخصی برای آقایان از خیلی اشخاص و وسایل دیگر مهمتر بوده و مورد توجه خاصی قرار می گیرد. معمولا برای خودرو خود چه کارهایی انجام می دهیم؟ شاید موارد زیر برای بیش از 90 درصد آقایان صادق است:

1- صبحها قبل از سوار شدن به خودرو، دور خودرو یه چرخی می زنیم و از باد داشتن چرخها و سلامت ظاهری خودرو مطمئن می شویم. در صورتیکه شیشه ها خاک گرفته و کثیف باشد، با دستمال یا برف پاک کن تمیز می کنیم.

2- در صورتیکه بدانیم آب رادیاتور یا برف پاک کن کم است، آب اضافه می کنیم.

3- وقتی وارد خودرو می شویم، اینه ها را تنظیم می کنیم.

4- بعضی وقتها خود را در اینه نگاه می کنیم و از داشتن چنین خودرویی بر خود می بالیم. به قول معروف ذوق ماشین خود را می کنیم.

5- خودرو را روشن می کنیم تا آب رادیاتور گرم شود.

6- چراغهای اخطار را کنترل می کنیم تا اگر اخطاری هست رفع کنیم.

7- به صداها توجه می کنیم تا اگر صدای ناهنجاری بود، ایراد و منبع صدا را شناسایی و رفع کنیم.

8- زمان حرکت، به آرامی حرکت را آغاز می کنیم تا به موتور صدمه ای وارد نشود.

9- در حین رانندگی مواظب اطراف هستیم تا به جایی برخورد نکنیم.

10- برای پارک خودرو منایب ترین و امن ترین جا را انتخاب می کنیم. حتی سعی می کنیم زیر سایه باشد تا قطعات پارچه ای و پلاستیکی و حتی رنگ آن اسیب نبیند.

11- هر چند هزار کیلومتر بکبار خودرو را جهت تعویض روغن و بازرسی ادواری به تعمیرگاه می بریم.

12- مرتبا خودرو را تمیز می کنیم و حتی چند وقت یکبار برای تمیز کاری اساسی به کارواش می بریم.

13- برای گذر از راههای خاکی و دست اندازها سرعت خود را پایین می آوریم.

14- به محض شنیدن صدای نابهنجار کار و زندگی را تعطیل می کنیم و خودرو را به تعمیرگاه می بریم.

15- یک سری ملزومات مثل تسمه پروانه، فیلتر هوا، فیلتر روغن و ... را بعنوان یدکی در منزل نگهداری می کنیم تا در صورت قحطی قطعت یدکی داشته باشیم.

و هزاران فعالیت دیگر که دقیقا بین خیلی از کسانی که خودرو شخصی دارند، یکسان است. اگر به رانندگان خودروهای تاکسی و عمومی توجه کنیم، خودرو برای این اشخاص از اهمیت بیشتری دارد و حتی بعضی وقتها به مانند فرزند به آن نگاه می کنند و مثل یک کودک خردسال آنرا تر و خشک می کنند. این حس نشات گرفته از اهمیت و جایگاه وسیله نقلیه در زندگی ماست. می دانیم اگر یک روز این ماشین نباشد، بایستی پیاده یا با هزار زحمت به سر کار برویم. می دانیم اگر ماشین نباشد، در سرمای زمستان باید کنار خیابان به انتظار تاکسی بایستیم. می دانیم اگر نباشد، بایستی صبحها زودتر از خواب برخیزیم و به خیابان بیاییم. آن راننده تاکسی می داند اگر ماشینش خراب شود، آن روز را نمی تواند برای کسب روزی کار کند و زمانکیه کار نکند، پولی برای گذران زندگی کسب نمی کند.

 

ادامه دارد....

 

[izadpanah 45 مدیرکل]

یک زن خانه دار برای سالم ماندن تجهیزات خانه خود در تلاش است. می داند اگر جارو برقی، ماشین لباسشویی و ... خانه خراب شود، کار او در انجام امورات خانه لنگ می ماند. از این رو به درستی از وسایل خانه خود استفاده می کند و حتی از شوهر خود برای بازرسی و نگهداری آنها کمک می کند.

جالب اینجاست که اپراتور ماشین آلات مستقر در کارخانه، هم وسیله نقلیه خود؛ اعم از خودرو شخصی، موتور سیکلت و حتی دوچرخه؛ خود را به درستی نگهداری می کند. در منزل به همسر خود برای تعمیر و نگهداری وسایل خانه کمک می کند اما چه دلیلی وجود دارد که ابزار دست خود و یا ماشینی که اپراتور آن است را در محل کار خود بدرستی نگهداری نمی کند؟

پیش نیاز پیاده سازی نت در کارخانجات، فرهنگ سازی است. کارگران خط تولید و اپراتورهای ماشین آلات بایستی در این فرهنگ سازی بدرستی آموزش ببینند. در این فرهنگ سازی ضرورت سلامت ماشین و ابزار بایستی برای آنها تفهیم شود. بایستی آنان ماشین و ابزار را از آن خود بدانند و به آن حس تعلق داشته باشند. بایستی با تشویق و تنبیه مناسب به ابزار دست بودن تجهیزاتی که بعنوان امانت در دست آنهاست پی ببرند. بایستی به این باور برسند که فعالیت روزمره آنها و حقوق ماهیانه آنها در گرو وجود چنین دستگاه یا ابزاری است. زمانیکه این حس تعلق ایجاد شد، با آموزش درست و ایجاد تیمهای ممیزی از بین خود آنها و تداوم تشویقها و تنبیه های مناسب، فرهنگ داشتن نت بهره ور در داخل کارخانه ایجاد می گردد.

[izadpanah 45 مدیرکل]

پس از فرهنگ سازی و ایجاد همراهی کارگران و اپراتورهای دستگاهها، نوبت به ایجاد انگیزه های لازم و ارتقا توانمندیهای افراد با استفاده از آموزشهای تخصص است. در گام اول، بایستی تیمی از کارکنان واحد تعمیر و نگهداری، مدیر تولید، سرپرستهای تولید، اپراتورهای دستگاهها و برخی از کارگران بعنوان تیم نت در سطح کارخانه ایجاد گردد. اگر یکی دو تا از مدیران ارشد سازمان نیز به این تیم بپیوندند، باعث ارتقا تیم و ایجاد انگیزه های بیشتری خواهد شد. وظایف این تیم به شرح زیر است:

- مطالعه یا حضور در دوره های آموزشی برای شناخت نت بهره ور فراگیر

- تدوین راهکارها و دستورالعملها

- ممیزی

- توسعه فرهنگ نت با تدوین شعارها و آموزش دیگر افراد

این تیم بمنظور پیاده سازی نت بهره ور فراگیر و در راستای حذف نیاز به تعمیرات اساسی و توقفهای دستگاهها و ماشین آلات ایجاد می گردد و پس از آموزش آنها و تدوین راهکارها و دستورالعملها، نت در سطح کارخانه ایجاد می گردد.

این بحث را با ذکر یک مثال عینی ادامه می دهم:

چندی پیش از کارخانه ای بازدید نمودم. نکته جالب توجه این کارخانه ایجاد خرپاهایی برای قرار گرفتن دستگاههای Co2 بود. این خرپاها به نحوی طراحی شده بود که شعاع 9 متری دسترسی را ایجاد می نمود. با این روش شیلنگها و سیمها از کف کارخانه جمع آوری شده بود. دستگاه در موقعیت مناسبی قرار داشت و از ضربه خوردن و دیگر عوال فرسایشی دور بود. شاید همین اقدام ساده، اساسی ترین اقدام لازم برای تعمیر و نگهداری دستگاههای Co2 باشد.

 

[izadpanah 45 مدیرکل]

برای اجرای موفقیت امیز TPM، کارخانجات نیازه به پرسنلی با مهرتهای بالا در امور نت و امور مرتبط با ماشین آلات و تجهیزات دارند. اپراتورها، بعنب کارگران ردیف اول خط تواید باید با ماشیت آلاتی که با آن کار می کنند، اشنا باشند، قطعات آنرا شناسایی کنند، نیازمندیهای دستگاه را بدانند. نحوه عملکرد دستگاه را در ذهن خود بسپارند و در یک کلمه، دستگاه را حس کنند. از طرفی نیز کارکنان بخش نت نیز بایستی تخصصهای پیشرفته دستگاهها را کسب نمایند.

مسئولیت اپرتور دستگاه:

- شناخت ساختار و عملکرد ماشین در حد مقدماتی و کافی

- حفظ و نگهداری شرایط بنیانی ماشین از طریق بازرسیهای متعارف روزانه، تمیزکاری، روانکاری و محکم کردن پیچ و مهره ها.

- انجام تعمیرات ساده و تعویض قطعات

 

مسئولیتهای بخش نت یک کارخانه:

برخورداری از تخصصهای کافی در حدی که کارکنان تولید به آنها اطمینان داشته باشند. پس ضروریست که کارکنان بخش نت، به حدی با مسائل یک دستگاه اشنا باشند، که اپراتور به خود اجازه دست به کار شدن و انجام تعمیرات اساسی را بدون اعلام به بخش نت ندهد.

 

 

 

 

[izadpanah 45 مدیرکل]

چهار وظیف اصلی اپرراتور دستگاه:

1- در موقع راه اندازی ماشین به نکات خاص در مورد شرایط و عملکرد ماشین توجه نموده، وضعیت روغن هیدرولیک در سیستم هیدرولیک، شذت جریان برق، لرزشهای غیر طبیعی و سایر شرایط نامساعد و غیر طبیعی ماشین را مورد بررسی قرار می دهد.

2- در فواصل زمانی معین میزان حرارت و سرعت و نظایر این عوامل را در ضمن بهره برداری از ماشین بررسی نموده و مستمرا موضوع لرزشهای غیر طبیعی و سر و صداهای غیر معمول در ماشین را مورد تواجه قرار می دهد.

3- مرتبا به درجه ها و نشان دهنده های وضعیت ماشین نظیر درجه های نشان دهنده شدت جریان برق و درجه های نشان دهنده سایر عوامل نگاه نموده و شرایط مربوطه را بررسی نماید.

4- نهایتا در صورت مشاهده اشکال در سیستم یا یک تغییر غیر طبیعی در شرایط کار ماشین، مراتب را به بخض نت اطلاه داده و آنان را از وجود یک وضعیت غیر طبیعی و نیاز به یک بررسی جامع مطلع می سازد.

البته تمیزکاری مرتب دستگاه نیز جز وظایف اپراتور می باشد. تمیزکاری باعث حذف موارد آسیب زننده ای چون براده ها، گرد و خاک و ... می شود. ورود غیر منتظره این عوامل به درون دستگاه، ممکن است باعث شکستگی و خرابی قطعات داخلی دستگاه گردد.